Laatst heb ik een goed boek gelezen. Een uitstekend boek zelfs. Maar wat bepaalt nou of een boek uitstekend is? Ik kan de dikte van het boek meten, het gewicht, ik kan de bladzijdes tellen en misschien ook nog wel het aantal typefouten. Dat alles zegt natuurlijk helemaal niets over de kwaliteit van het boek.

Nadat ik het boek heb gelezen, heb ik erover gesproken met vrienden, collega’s en klanten. En zo pratend, gedachten uitwisselend, vonden velen dat het boek betekenisvol is en dat het nieuwe ideeën levert om dingen anders te gaan doen. Het was eigenlijk heel plezierig en inspirerend om op die manier de kwaliteit van het boek vast te stellen.

Precies eender kijkt AeQui naar de kwaliteit van opleidingen. Als ‘peers’, gelijkwaardige deskundigen, voeren we een stevige dialoog. We geven de opleiding veel ruimte om zichzelf te laten zien en zichzelf te zijn. We wisselen gedachten uit, prikkelen weleens, en gaan op zoek naar stevigheid en verbeterkansen.
Altijd met respect doen we een uitspraak over de kwaliteit van de opleiding. Niet zozeer volgens de idee van ‘meten is weten’, niet zozeer kijkend naar procedures, maar gewoon: als verstandige mensen die kijken naar wat de bedoeling is.

Een voorbeeld uit de alledaagse praktijk. Bij een opleiding kom ik prima afstudeerscripties tegen, alleen de beoordelingsformulieren zijn wat rommelig ingevuld. Herkenbaar, toch?
Maar is het problematisch in een visitatie? Je mag toch hopen dat een visitatiepanel zich laat leiden door de kwaliteit van de scripties; dáárin zit de kwintessens van de peer-benadering.

Het is in elk geval van belang dat men de begrippen ‘verantwoording’ en ‘kwaliteit’ niet door elkaar heen gebruikt. Of erger nog: dat een gebrekkige verantwoording gelijk wordt gesteld aan een gebrekkige kwaliteit.

Of zeg ik nu gekke dingen…?

Hoe dan ook. Onze dialogische benadering leidt tot een groeiende schaar aan opdrachtgevers die onze aanpak verfrissend en inspirerend vinden. En daar doen we het voor. Want we geloven dat we het hoger onderwijs in Nederland een beetje kunnen helpen in het nog beter worden.

René S. Kloosterman is directeur van AeQui, evaluatiebureau voor het hoger onderwijs

Deze column verscheen eerder op 21 juni 2013

Noot 1: het uitstekende boek is van de hand van Wouter Hart en heet ‘Verdraaide Organisaties’
Noot 2: de titel van deze column is een parafrase op Robert Pirsig ‘Quality is a direct experience independent of and prior to intellectual abstractions’ (Lila, 1991)